Word je sneller oud door stress? Blog van onze stresscoach Ed Caffin
Zo nu en dan hebben we allemaal weleens last van stress. En een beetje stress is helemaal niet slecht, het helpt ons vaak bij meer focus en concentratie en om goed te presteren. Maar langdurig blootstaan aan te veel stress is ongezond. Die vorm van stress wordt chronische stress genoemd en kan allerlei ongezonde effecten hebben, van hart- en vaatziekten tot burn-out. Er wordt zelfs gezegd dat je sneller oud zou worden door stress. Is dat een feit of een mythe?
Toen ik begin dertig was, had ik al behoorlijk wat grijs haar. In die tijd kreeg ik vaak de opmerking dat ik vast teveel zorgen had. Vroeg grijs worden wordt op de een of andere manier vaak gelinkt aan zorgen en stress. Er zouden zelfs mensen zijn die in een nacht grijs werden nadat ze heel erg nieuws hadden ontvangen. Die verhalen berusten gelukkig veelal op mythes. Zo’n directe invloed op veroudering heeft stress niet. Maar toch is er wel een duidelijke link met fysieke veroudering en chronische stress. Hoe zit dit dan precies?
Om dat te begrijpen moet je iets weten van de biologie van ons lichaam en het geweldige en fascinerende proces van verandering en veroudering in het menselijk lichaam. Allereerst is het zo dat er in ons lijf een voortdurend proces van vernieuwing aan de gang is, waarbij oude lichaamscellen worden vervangen door nieuwe. De cel deelt zich, en de oude cel sterft af. Bij die celdeling worden ook chromosomen, oftewel stukjes DNA gekopieerd en meegenomen naar de nieuwe cel.
Tot nu toe niks aan de hand. Echter, aan de uiteinden van chromosomen zitten zogenaamde telomeren, die vergelijkbaar zijn met het uiteinde van een veter. Bij iedere kopie of celdeling rafelt dit uiteinde een stukje af. Dus des te ouder je wordt, des te meer dit uiteinde gaat rafelen, totdat de cel niet meer kan delen en sterft. Menselijke cellen bereiken dit stadium gemiddeld na zo’n vijftig a zestig celdelingen. Als de telomeren in de cel echter niet zouden rafelen en hun lengte zouden behouden, kan de cel zich in principe blijven delen zonder dood te gaan.
De laatste jaren heeft allerlei wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat verkorte telomeren de oorzaak zijn van wat je “biologische veroudering’ noemt, het ouder worden van ons lichaam dus, en dat die verkorte telomeren een belangrijke bijdrage leveren aan het ontstaan van allerlei ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes, infectieziekten en ook sommige vormen van kanker.
Maar wat als die telomeren nu minder snel zouden rafelen? Wat blijkt? Bepaalde factoren, zoals stress, hebben invloed op de snelheid waarmee dit gebeurt. Kort gezegd; wanneer je ongezond leeft, verkorten je telomeren sneller en dit verhoogt dan weer het risico op ziektes en de kans op overlijden. Aan de andere kant: goede voeding, minder chronische stress, voldoende beweging oftewel een gezonde levensstijl kunnen de celdeling positief beïnvloeden en dus de lengte van telomeren zo goed mogelijk behouden.
Wow! Mijn leefstijl advies laat zich dan ook kort samenvatten; beperkt het eten van suiker en bewerkte voeding, drink minder alcohol, beweeg voldoende maar sport ook weer niet te veel en te intensief. Maar wat mij betreft vooral: zorg ervoor dat je chronische stress zoveel mogelijk vermijdt. Meer tips over hóe je dat doet lees je in de verschillende adviezen in de artikelen en blogs op deze site.
Ed Caffin – stress coach
